Nếu bạn là người yêu cà phê muốn khám phá thế giới hương vị giàu có và phức tạp, bài viết này sẽ giúp bạn nếm cà phê như một chuyên gia. Từ cách đọc tasting notes đến phương pháp pha và các yếu tố then chốt, bạn sẽ có kiến thức để nâng tầm trải nghiệm thưởng thức.

Bạn có thắc mắc cà phê có thật sự có vị fruity, caramel, hay chocolate như mô tả không? Câu trả lời là có — cà phê chứa nhiều hợp chất hoá học tạo nên mảng hương vị đa dạng. Bắt đầu bằng vài nguyên tắc cơ bản dưới đây:

1. Chấp nhận quá trình học

Đừng ép mình phải chính xác ngay lập tức. Tasting là luyện tập giữa giác quan và ký ức — ban đầu bạn có thể chỉ nhận thấy “vị cà phê”, nhưng dần dần vốn từ sẽ mở rộng.

2. Tin vào giác quan

Nếu bạn cảm thấy một hương vị gợi nhớ đến món gì đó cụ thể — tin vào cảm nhận đó. Mỗi người có trải nghiệm vị giác khác nhau và đều hợp lệ.

3. Mở rộng vốn vị giác

Chú ý hương vị của thực phẩm và đồ uống khác; quen càng nhiều mùi vị, bạn càng dễ nhận diện chúng trong cà phê.

4. Ghi chép

Ghi lại tasting notes sẽ giúp bạn theo dõi tiến bộ và xây dựng “từ vựng” hương vị cá nhân.

5. Chấp nhận những gì không thích

Biết mình không thích gì cũng quan trọng — nó giúp bạn xác định rõ hơn sở thích cá nhân.

6. Nếm ở nhiệt độ khác nhau

Bắt đầu khi cà phê ấm vừa uống; khi nguội, nhiều tầng hương sẽ xuất hiện.

Để bộc lộ trọn vẹn hồ sơ hương vị, cần pha sao cho tôn lên đặc tính của cà phê. Hai phương pháp chính:

1. Mindful Tasting

Không cần dụng cụ đặc biệt — chỉ uống chậm, tập trung, cảm nhận từng ngụm.

2. Cupping

Cupping là phương pháp chuẩn, giúp so sánh nhiều mẫu và giảm biến số khi pha. Sau đây là hướng dẫn cupping cơ bản tại nhà.

Dụng cụ cần

• Bình đun
• Cân bếp
• Cà phê hạt
• Ly/vas tương đương (ít nhất 2)
• Muỗng lớn
• Máy xay burr (tốt nhất)

Quy trình (rút gọn)

1. Xác định dung tích ly, trừ 50g để bù cho bột nở.
2. Chia số nước còn lại cho 17 → ra gram cà phê cần dùng.
3. Cân 8–9g cà phê mỗi ly.
4. Đun nước, để nguội nhẹ rồi rót kín ly.
5. Bấm giờ 4 phút → khuấy nhẹ → hớt lớp bột nổi.
6. Đợi ~15 phút cho nguội → slurp bằng muỗng để nếm.

Cupping giúp bạn so sánh và phân tích hồ sơ hương vị một cách có hệ thống.

1. Hương (Aroma)

Bắt đầu bằng việc ngửi. Hương góp phần lớn vào cảm nhận vị — chú ý độ mạnh, tính phức tạp và nốt hương nổi bật.

2. Độ chua (Acidity)

Độ chua làm tách cà phê sống động. Hãy nhận diện kiểu chua: cam chanh hay táo, nho. Cảm giác tiết nước bọt là dấu hiệu của acidity.

3. Độ ngọt (Sweetness)

Ngọt ở đây là cảm giác tròn vị, cân bằng — không phải đường tinh luyện. Độ ngọt giúp hài hòa tổng thể.

4. Body

Body mô tả cảm giác trong miệng: nhẹ, vừa, hay dày; mượt hay có kết cấu thô. Giúp bạn hiểu độ “cân” của tách cà phê.

5. Hậu vị (Finish)

Hậu vị là dư âm sau khi nuốt: dễ chịu hay không, có mời gọi uống tiếp không, và nốt hương còn lưu lại.

Bạn đã bước qua hành trình cơ bản của tasting: từ mở rộng vốn từ vị, thực hành mindful tasting, đến cupping và năm đặc tính quan trọng. Tasting cà phê là trải nghiệm cá nhân và liên tục phát triển — tin tưởng giác quan, ghi chép và luyện tập để ngày càng tinh tế hơn.

Chúc bạn khám phá nhiều hương vị thú vị và trở thành người nếm tinh tế hơn mỗi ngày!